*دکتر حامده عارف‌راد
رشد فزاینده واحدهاي توليدي در حوزه صنایع آرایشی و بهداشتی در سالهای اخیر به دلیل کاهش واردات، تولید در این عرصه را به شدت افزایش داده است. بدین جهت، ارائه خدمات آزمايشگاهي دقيق و قابل استناد بر اساس الزامات سختگيرانه سازمان ملی استاندارد در زمينه كنترل مواد تولیدی و برقراري شرايط و عمليات مناسب و مطلوب آزمايشگاهي به شدت مورد نیاز است.
به دلیل استفاده روزانه از محصولات آرایشی و بهداشتی و این نکته که همه اين محصولات یا به طور مستقیم بر روي پوست و یا سیستم تنفسی در تماس هستند ، حصول اطمینان از کیفیت و ایمنی محصول مصرفی از اهمیت خاصی برخوردار است. همه تولید کنندگان مدعی تولید محصول با کیفیت و استفاده از مواد اولیه استاندارد هستند. تایید یا رد چنین ادعایی در حوزه اختیارات آزمایشگاه های معتبر و تایید صلاحیت شده است.
آنچه مسلم است استفاده از مواد اولیه غیر استاندارد و تقلبی، استفاده ماده اولیه بیش از حد مجاز و فرمولاسیون نادرست، تولید و انبارش نامناسب، از عواملی است که منجر به حضور مواد شیمیایی نامطلوب و سمی در محصولات خواهد شد. در ادامه به پاره ای از این مواد، اثرات و عوارض آنها اشاره می کنیم.

مواد شیمیایی عوارض و اثرات مخرب محصولات
فرمالدئید سرطان ریه، تحریک پوستی و چشمی، اختلال در تولید مثل، آسم و… شامپو، مایع دستشویی، مایع ظرفشویی،شوینده بدن، لاک ناخن و…
1و4- دی اکسان به شدت سرطان زا، تحریک کننده غشاء مخاطی و پوست، اختلالات خونی و… شامپو، مایع دستشویی، مایع ظرفشویی و..
نیتروزآمین سرطان زا و جهش زا در صورت انبارش و تولید نامناسب در محصول ایجاد می شود
پارابن ها سرطان سینه، اثرات استروژنی، پیری پوست، اثرات مخرب محیط زیستی تقریبا در تمامی محصولات مراقبت پوستی و بهداشتی
سدیم لوریل (لورت) سولفات آلرژی و حساسیت پوستی در تمامی شوینده های حاوی کف فراوان
فلزات سنگین (جیوه، سرب، آرسنیک و…) مسمومیت سیستم عصبی و اختلال در عملکرد مغز، اختلال غدد، مشکلات قلبی، ریوی، کلیوی، سرطانها شامپو، صابون بچه، پودر بچه، شامپو، شوینده دست، ریمل، دئودرانت،…(در صورت وجود بیش از حد مجاز سمی است)
فتالات ها مسمویت و اختلال عصبی، ناباروری، مشکلات تنفسی، اختلالات هورمونی اسپری مو، لاک ناخن، عطر

آنچه مسلم است اجراي عمليات خوب آزمايشگاهي (Good Laboratory Practices)و تاثير آن بر ارتقاء، بهبود كيفيت و سلامت محصولات ، رسالت آزمایشگاه های آکرودیته و معتبر از سوی سازمان استاندارد و سازمان غذا و دارو است، که امیدواریم به غایت محقق شود و همکاران متخصص در آزمایشگاه شرکت بین المللی بازرسی کالای تجاری (IGI) نهایت توان و تلاش خویش را در صیانت از سلامت جامعه در حوزه ممیزی محصولات آرایشی و بهداشتی بکار گرفته اند.

*کارشناس آزمایشگاه شیمی